Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran obezite önlenebilir vefat nedenleri ortasında ikinci sırada yer alıyor. Dünya genelinde yaklaşık 1 milyar, Türkiye’de yaklaşık 20 milyon erişkin obezite ile uğraş ediyor. Türkiye %32’lik oran ile Avrupa’da obezitenin en yaygın görüldüğü ülke olarak kabul ediliyor. Obezitenin son 30 yılda yalnızca erişkinlerde değil, çocuklarda da 4 kat artmış olduğu gözlemleniyor. Çağımızın getirdiği hareketsiz hayat ile teknolojinin gelişmesi üzere birçok durum obeziteyi tetikliyor ve bu tablo bir pandemi olarak nitelendiriliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Obezite ve Metabolik Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. M. Celal Kızılkaya, obezite ile ilgili bilinmesi gerekenler hakkında bilgi verdi ve obezite cerrahisi konusunda çağdaş metotları paylaştı.
Yapılacak birinci iş: Hayat formunu değiştirmek
Obezite; genetik transfer, ruhsal durum, çevresel faktörler, yeme bozuklukları, hormonal bozukluklar üzere birçok faktörden etkilenmektedir. Çok kilo, yalnızca dış görünüşte yaşanan mutsuzluğa değil, birebir vakitte tüm bedendeki sistemlerde sorunlara de neden olmaktadır. Obez şahısların yaşadıkları sıhhat sorunlarının fazla olması sebebiyle tedavisinde yalnızca kilo verme odaklı bir cerrahinin uygulanması kâfi değildir. Obezite tedavisinin tıpkı formda multidisipliner takım tarafından yürütülmesi ve tüm bu nedenler irdelenerek tedaviye taraf verilmesi gerekmektedir. Obezitede birinci süreç olarak cerrahinin düşünülmemesi, kişinin yeme alışkanlıklarının düzenlenmesi ve idmanın kıymetli bir yer tuttuğu ömür formu değişikliği birinci basamak tedavi olarak şahsa sunulmalıdır. Bundan yarar göremeyen hastalara yardımcı tedavi sistemleri olarak medikal tedavi yahut endoskopik tedavi usulleri önerilebilmektedir. Çok kilolu ve cerrahiye uygun olmayan hastalar ya da cerrahi olmak istemeyen bireylere bu basamaklar ile yardımcı olunması epeyce değerlidir. Bunlara ek olarak sağlıklı bir süreç yürütülmesi ismine beraberinde bilişsel seviyenin oluşmasını sağlamak ismine psikoterapi takviyesi sağlanması da bu işin en değerli yapıtaşlarından birisidir.
Kişinin hastalıklarına nazaran bir cerrahi metot seçiliyor
Obezitenin günümüzde mevcut şartlarda en faal ve uzun tesirli tedavisi cerrahidir. Obezite cerrahisi, VKİ (vücut kitle indeksi) 35 ve üzeri ve beraberinde yandaş hastalığı olan bireyler ile VKİ 40’ın üzerinde olan bireylerde inançla uygulanabilen bir tedavi yoludur. Medikal tedaviye dirençli şeker hastalığı varlığında ise VKİ 30-35 ortasında olan hastalarda multidisipliner değerlendirmenin akabinde metabolik cerrahi uygulanabilmektedir. Obezitesi olan bireylerde cerrahi olarak tüp mide (sleeve gastrektomi) ameliyatı, ya da RNY gastrik bypass ameliyatı inançla uzun yıllardır uygulanan ameliyatlardır. Hastanın diyabet üzere metabolik hastalıkları eşlik ediyor yahut ön planda ise RNY gastrik bypass, küçük gastrik bypass ameliyatı ya da uygun olaylarda öteki bypass cerrahileri uygulanan sistemler ortasında yer almaktadır. Bu ameliyatlara tabip muayene ve gerekli değerlendirmeler sonucunda hasta ile birlikte karar vermektedir.
Ameliyat olmaya karar vermeden evvel bunlara dikkat!
Obezite ameliyatlarının her ameliyatın olduğu üzere ameliyattan sonra komplikasyon dediğimiz istenmeyen sonuçları doğabilmektedir. Bu istenmeyen sonuçları en düşük düzeye çekmek için bu tedavi sürecindeki her basamağın uygulanma kalitesinin milletlerarası standartların üzerinde tutulması kaidedir. Bu standartlar sağlandığı vakit istenmeyen sonuç oranlarının çok düşük düzeylere indiği bilimsel çalışmalarla gösterilmiştir. Bu hususta ameliyata karar veren bireyin üzerinde dikkatle durması gereken ana ögeler vardır.
Dikkat edilmesi gereken 3 kıymetli nokta
- Bu ameliyatı sıkça yapan, konusunda uzman bir merkez araştırmak ve bu takımın obezitesi olan bireyi multidisipliner takım ile değerlendirmelerinin sonucuna nazaran operasyonu uyguluyor olması,
- Bu ameliyatın yapılacağı merkezin tüm teknolojik ve tıbbi alt yapıya sahip olması
- Bu ameliyatın son teknolojik gelişmeleri barındıran en uygun tıbbi aygıtlar ile yapılıyor olması
Cerrahi sonrası kilo almamak ve sağlıklı kalmak için
Obezite cerrahisi sonrası hastanın denetimleri en az ameliyatın kendisi kadar kıymetlidir. Cerrahi sonrası uygun vakit aralıklarında uzman doktor ve diyetisyen denetimleri büyük kıymet arz etmektedir. Gereken hastalarda ise multidisipliner takımın başka kolları da hastayı takip programına almaktadır. Bu biçimde standartlara uygun cerrahi süreç sonrası uygun aralıklı takip programı ameliyat sonrası elde edilen muvaffakiyetin ömür uzunluğu devam etmesini sağlamaktadır. Hasta ile operasyonu gerçekleştiren grubun irtibat düzeyi üst seviyede tutulması gereken bir mevzudur. Hasta cerrahına ve öbür takip eden uzmanlara rahatlıkla ulaşabilmeli, sorularına cevap alabilmeli ve sorunlarını tahlile kavuşturabilmelidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
